Hoeilander.be

Problematisch is het sluipend verval (door gering -want relatief duur- onderhoud) van de Hoeilaartse serristenwoningen, de diverse onoordeelkundige “renovaties” aan de exterieurs en interieurs van diverse van deze karakteristieke woningen (vooral opgericht in de periode 1890-1940). Dit probleem is overigens niet beperkt tot Hoeilaart, maar geldt ook van de situatie in aanpalende gemeenten, waar de druiventeelt voortkwam en vandaag nog op beperkte schaal wordt voortgezet. Bijkomend probleem is dat deze woningen door de overheid niet zijn beschermd als monumenten. Rond deze behoudsproblematiek ijveren heden een aantal eigenaars-bewoners van (goed onderhouden) serristenwoningen.
 
Deze woningen in eclectische mengstijl, vaak met art-nouveau of art-deco invloeden, zijn in veel gevallen voorzien van kwetsbare houten erkers of loggia’s, aangebouwde of achterliggende serres. Talrijke woningen beschikken over mooie interieurs, versierd met tegeltableaus of met emailtegels op de muren en zijn voorzien van opmerkelijke lambriseringen en mooie schouwen, waarvan de decoratie soms verwijst naar het landschap of naar druiventeelt zelf.
 
Zolang de woningen in handen blijven van serristen of oud-serristen is er meestal geen prangend probleem, maar eenmaal de huizen eigendom worden van nieuwe eigenaars (vooral van personen, afkomstig van buiten de druivenstreek) is de kans reëel dat deze waardevolle, niet-beschermde woningen (met hun vaak erg bescheiden technische uitrusting) verbouwd worden ‘met de grove borstel’. Dit is erg jammer voor dit erfgoed in een streek die ‘groot’ en rijk werd door de druiven- teelt onder glas. Ook de serres zelf die nog overgebleven zijn bevinden zich vaak in een slechte, bijna onherstelbare toestand. Gelukkig zijn er ook positieve uitzonderingen.
 
De documentaire film “Serre Effecten” (“Effets de Serre”, “Greenhouse Effects”), gerealiseerd door Olivier Vandersleyen (die zelf in een oude serristen- woning woont), illustreert de grote historische en erfgoedwaarde van de druiven- teelt. Het is een eerste filmisch resultaat van een jarenlange zoektocht naar de geschiedenis en de huidige stand van zaken omtrent de druiventeelt in Hoeilaart en aanpalende gemeenten. De film, gecoördineerd door Olivier Vandersleyen, is een hommage aan de eerste druiventelers van Hoeilaart en Overijse en hun vele opvolgers, waarvan er heel wat in de film hun getuigenis afleggen. De kwaliteits- volle druiventeelt zette in de 2de helft van de 19de eeuw en de 20ste eeuw Hoeilaart op de wereldkaart. Sedert de jaren 1960 bolt de druiventeelt om diverse redenen, die uitvoerig uitgelegd worden in de film, sterk achteruit...
 
SIWE (steunpunt industrieel en wetenschappelijk erfgoed) ging een tijdje geleden in Hoeilaart praten met een aantal bewoners van serristenwoningen en gaf advies omtrent wat verder kan gebeuren in het licht van behoudsacties. Wie ook ideeën heeft omtrent de verdere behoudsacties, die in Hoeilaart zullen volgen, kan zich in verbinding stellen met de heer Olivier Vandersleyen, Waversesteenweg 108, Hoeilaart. Tel.: 02/657.30.68. E-mail: info@widescreen.be . (P.V.)
 Bron: Nieuwsbrief SIWE