Zullen twee waardebonnen van €5 de lokale economie redden?

zondag 21 jun 2020

Niemand zal ontkennen dat dit zeer moeilijke tijden zijn voor onze Hoeilaartse zelfstandigen. De lockdown heeft zwaar ingehakt op de rendabiliteit van de honderden lokale bedrijven, zonder dat ze daar zelf ook maar enigszins schuld aan hadden.  Het was dan ook logisch dat de overheid initiatieven nam om de nood te lenigen waar nodig.

Nu we volop in de periode van ‘relance’ zitten, roepen de belangrijkste economen al wekenlang op om de vrijgemaakte budgetten vooral te gebruiken om te investeren en zeker niet om het geld zomaar uit te geven.

Iedereen heeft de voorbije maanden kunnen waarderen hoe de virologen en epidemiologen het land door deze ongelooflijk zware gezondheidscrisis geleid hebben. Nu we met zijn allen de economische crisis te lijf moeten, blijkt het voor de beleidsmaker plots veel minder evident om de wetenschappers, ditmaal de economen, te volgen. In talloze gemeenten is er blijkbaar maar een instrument dat bij de gemeentebesturen in de smaak valt: cadeaus geven, een maatregel die valt onder geld uitgeven i.p.v. te investeren. Overal duiken cadeaubonnen op.

Op de Hoeilaartse gemeenteraad van morgen, maandag 22 juni,  ligt ook zo’n voorstel ter goedkeuring: ieder gezin krijgt twee waardebonnen van €5, een voor de ‘food’ en een voor de ‘non  food’. Als motivatie lezen we het volgende: “Door het uitgeven van de cadeaubon wenst de gemeente de inwoners te stimuleren om lokaal te winkelen”.  €10 per gezin dus. Onder gezin wordt bedoeld: hetzij één persoon die alleen leeft, hetzij twee of meer personen die, al dan niet door verwantschap aan elkaar verbonden zijn, in één en dezelfde woning verblijven en er samenleven. Elk gezin heeft één referentiepersoon (gezinshoofd). Alle gezinsleden verbonden met éénzelfde referentiepersoon vormen één gezin.) Daar is duidelijk over nagedacht. 

Wie Hoeilaart een warm hart toedraagt, wenst onze lokale economie natuurlijk alle steun die ze verdient, maar deze waardebonnen, vallen volgens de economen niet onder zinvolle steunmaatregel. Integendeel, het zijn uitgaven die op geen enkele manier waarborgen dat ook maar een Hoeilaartse handelszaak €10 meer zakencijfers doet dan zonder deze ‘steunmaatregel’. 

Het bedrag op zich is misschien niet hoog maar als je alle waardebonnen samentelt, kom je aan een bedrag van meer dan €50 000 en dat is een immens bedrag waarmee heel wat interessante investeringen zouden kunnen gedaan worden die de lokale economie de volgende 12 maanden echt zouden kunnen ondersteunen. We denken dan bijvoorbeeld aan een degelijke commerciële website met alle tools voor online verkoop op maat van alle Hoeilaartse bedrijven, of een maandenlange promotiecampagne die ons zou doen kennismaken met alle Hoeilaartse handelszaken, hun aanbod en promoties. Jammer genoeg kan het geld maar een keer besteed worden en dus worden het waardebonnen.

Het systeem van waardebonnen zou wel eens de foute keuze kunnen zijn omdat het langs alle kanten wringt.

Ten eerste krijgt elk gezin €10, niet alleen wie steun nodig heeft, maar ook het welstellende deel van de bevolking dat dit echt niet nodig hebben. 

Ten tweede zijn de waardebonnen enkel een vervangend betaalmiddel voor de eurobiljetten. Wie morgen met zijn €5 waardebon een brood koopt, zal dit misschien met een waardebon betalen, niet met zijn eurogeld, maar zal daarom nog geen frank meer uitgeven. Er is geen enkele zekerheid dat de meer dan €50000 die we met zijn allen als gemeenschap via de gemeentekas gaan uitgeven, ooit in de eigen lokale economie gepompt wordt. 

Ten derde kan de waardebon in elke Hoeilaartse handelszaak gebruikt worden, die hem aanvaardt. Dus ook de handelszaken die tijdens de lockdown zijn blijven draaien, krijgen de steun. Dat slaat nergens op.

Ten vierde wordt het verdelen en administratief verwerken van de waardebonnen nog een helse klus. Uw brievenbus zal de komende weken bewaakt moeten worden want voor dieven worden het gouden tijden.

Ten vijfde bestaat onze lokale economie uit veel meer dan handelszaken. Van die honderden kleine en middelgrote bedrijven hebben een deel de voorbije maanden ook zwarte sneeuw gezien, maar het zou ons verbazen als u morgen uw verzekering gedeeltelijk betaalt met een waardebon van €5, laat staan dat u hierdoor plots de ‘ik koop in Hoeilaart’ reflex zou voelen opborrelen. Het merendeel van de lokale economie blijft dus in de kou staan.

Eigenlijk komt het hierop neer: stel dat je morgen verjaart, je staat op en bij het ontbijt neem je je eigen portefeuille en je neemt er tweemaal €5 uit en je geeft die jezelf cadeau. Je bedankt jezelf en je steekt de €10 terug weg om ze later te besteden, wanneer je iets moet betalen. Dat kan in Hoeilaart zijn of ergens anders. Het geld dat de gemeente ons cadeau geeft, is immers ons eigen geld dat we zelf via belastingen of wat dan ook betaald hebben. Die €50000 is dus geen echt cadeau en betekent eigenlijk dat we als gemeenschap minder geld kunnen investeren in bijvoorbeeld promotie voor de lokale economie of het herstellen van onze wegen die er hier en daar echt wel versleten bijliggen.

Waarom geeft een gemeentebestuur haar bevolking een fake cadeau ter ondersteuning van de lokale economie, als de meest gerenommeerde economische wetenschappers en ook de directeur van de Nationale Bank (vorige week nog in “De TIJD” dit bestempelen als zinloos? Een goede vraag. Het geeft in ieder geval blijk van weinig creativiteit en kennis maar het klinkt goed. M.a.w., de perceptie wordt gecreëerd van: ‘kijk eens wat wij voor onze lokale economie doen’, terwijl er eigenlijk niets gebeurt. Wat is politiek toch een leuke stiel. Zot doen met een ander zijn geld.

Om het nog even kort samen te vatten: met die meer dan €50000 zou men ook echte investeringen kunnen doen die de Hoeilaartse middenstanders een waardevolle steun in de rug zouden kunnen geven. Een gemiste kans.

Het kan zijn dat u deze analyse te streng vindt en negatief, maar zaken beslissen die volledig indruisen tegen wat de economen ons vertellen, is gewoon wraakroepend. Er is maar een manier om onze lokale economie te steunen en dat is door u te motiveren meer in eigen dorp te kopen. Dat doe je door een goede marketing en een dienstverlening met een echte meerwaarde. De klant is koning en wilt zo behandeld worden.

En dan gaat het over veel meer dan u denkt want de honderden bedrijven die onze gemeente rijk is, hebben een ongelooflijk brede waaier aan diensten en producten van hoge kwaliteit. Onze gemeente mist echter de juiste marketinginstrumenten om die stuk voor stuk goed in de spotlights te plaatsen.

We gaan met zijn allen de volgende jaren nog diep in onze beurs moeten tasten om deze crisis te boven te komen. Hopelijk zullen onze politici tijdig inzien dat we deze crisis niet gaan oplossen met het geld uit deuren en ramen te gooien. Het moet de absolute prioriteit zijn dat wie hulp nodig heeft, geholpen wordt en dat we zorgvuldig investeren.  We zijn alvast niet goed begonnen. Waarmee we zeker niet willen zeggen dat er niet mag geïnvesteerd worden in initiatieven ter ondersteuning van de lokale economie. Integendeel!

Al denken we niet dat dit artikel ons gemeentebestuur op andere gedachten zal brengen. 

Jan Van Assche