Gemeenteraadsverkiezingen 2024 – een bescheiden analyse
Niets leuker dan de dagen na de verkiezingen van ideeën wisselen en analyses maken. Objectiviteit is vaak ver te zoeken en iedereen leest de cijfer met door zijn eigen bril. Vergeef ons onze bescheiden poging om toch wat duiding te geven bij de resultaten van zondag. Ben je het niet altijd eens dan is dat een gezonde reflex. Beschouw wat hieronder volgt als een persoonlijke kijk. Laat je zeker niet tegenhouden om je eigen waarheid te hebben. De volgende zes jaar zal dat aan de uitslag toch niets veranderen. Laten we er dus samen het beste van maken.
Algemene uitslag Hoeilaart
Met een opkomst van 68,7% scoort onze gemeente beter van de Vlaams gemiddelde van 63,6 %. In vergelijking met Overijse (63,1%), Tervuren (67,6%) en Huldenberg (68,4%) zijn we de beste leerling uit de klas. Dat betekent wel nog altijd dat 2400 Hoeilanders hun stem niet hebben uitgebracht. Jammer.
Of dit een invloed gehad heeft op het resultaat, is moeilijk te duiden. Team Hoeilaart (OpenVLD) is goed voor 47,9% van de stemmen maar door het al vaak verguisde systeem van zetelverdeling, Imperiali, dat enkel nog voor de gemeenteraadsverkiezingen gebruikt wordt, en dat de grote partijen bevoordeeld, behoudt Tim Vandenput de absolute meerderheid met 11 zetels op 21. Een verschuiving van een dertigtal stemmen was trouwens voldoende geweest om deze te verliezen. Het was met andere woorden een hele nipte. Hadden ProHoeilaart en HeelHoeilaart samen een eenheidslijst gevormd dan waren zij aan zet. Maar met ‘als’ koop je niets!
In het systeem D’hont (gebruikt voor alle ander verkiezingen) zou de zetel verdeling 10 – 6 – 5 geweest zijn.
Het valt wel op dat niettegenstaande de sterke campagne van ‘Team1560’, voor een belangrijk deel gericht op de Franstaligen – tot zelfs een liefdesverklaring aan en lidmaatschap van MR (Tim Vandenput op VRT in ‘de 7de dag’) – de partij er niet langer in slaagt om de meerderheid van de kiezers te overtuigen (47,9%). Uiteraard is dat nog altijd een monsterscore waar elke partij van droomt, maar het legt ook bloot dat Tim Vandenput zijn burgemeesterschap voor het grootste deel te danken heeft aan de Franstaligen. Daar is niets onwettigs aan maar het resultaat geeft toch een sterkte indicatie dat de Vlaamse Hoeilander zijn ‘Team1560’ alsmaar minder ziet zitten.
Wie verliest er nu het meest aan de afschaffing van de opkomstplicht? In vergelijking met het aantal geldig uitgebrachte stemmen in 2018 (verhoudingspercentage bij even grote opkomst als toen), verliest Team1560zo’n 11% kiezers, ProHoeilaart wint afgerond 1 percent stemmen en HeelHoeilaart (CD&V) verlies er zo’n 4%. Deze berekening is uiteraard zuiver theoretisch en hypothetisch.
Ten opzichte van 2018 verliest TeamHoeilaart (OpenVLD) 734 stemmen, ProHoeilaart wint er 54, en HeelHoeilaart (CD&V) verliest er 271. De 125 stemmen van VoorU spelen niet mee in dit verhaal. Waar de 467 stemmen van N-VA naar toe zijn, is moeilijk te achterhalen. Voor de provincieraad hebben 16,8% Hoeilanders wel op N-VA gestemd. Die 1102 kiezers waren dus genoodzaakt om voor de gemeenteraad op een andere partij te stemmen.
Een greep uit de voorkeurstemmen van ‘Team1560’
Tim Vandenput blijft het grote stemmenkanon, al verliest hij het vertrouwen van 534 kiezers (25,5%). Na 18 jaar burgemeesterschap lijkt dat ook logisch. Bij de uittredende schepenen kan enkel Joy Sergeys (451) tevreden zijn met een winst van 174 stemmen (+63%). Zij wordt m.a.w. beloond voor haar werk. Joris Pijpen (387) verliest 109 kiezers (-22%). Het is duidelijk dat hij als schepen, hij stond derde op de lijst, de voorbije zes jaar niet echt overtuigd heeft. Voor de zelfverklaarde opvolger van de burgemeester kan dit enkel een ontgoocheling zijn. Schepen Eva De Bleeker (379), verliest ondanks haar nationale bekendheid, weliswaar vanop de ondankbare voorlaatste plaats van de lijst, 149 stemmen (-28%). Gemeenteraadsleden: Luc Meganck (218) verliest 58 stemmen (-21%), Julie Delwick (214) wint 10 stemmen (+10%) en Caroline Lagrange wint 9 stemmen.
Van de 11 verkozenen bij ‘Team1560’vind je amper 3 mannen en 8 vrouwen. Nieuwe gemeenteraadsleden zijn: Stefanie van Dooren (246), Alicia Laureys (245), Laura Fluyt (231) en Phaedra Bovijn (156).
Marijke Belsack (119), Véronique Desmet (148) en Indie Vandenbrouck (147) zijn niet herverkozen.
Aangezien er ditmaal 4 schepenen zijn i.p.v. 5), zou je er, op basis van de voorkeurstemmen, kunnen van uitgaan dat Joy Sergeys, Joris Pijpen, Eva De Bleeker en Stefanie van Dooren uitverkoren zijn maar aangezien de burgemeester graag de meerderheid versterkt (lees de oppositie verzwakt) door er een partij bij te nemen, zou minstens een schepenambt naar die coalitiepartner kunnen gaan. De vraag is wie er bij Team1560 dan wegvalt? Hopelijk kiest de burgemeester voor verkozenen die bereid zijn hard te werken en het verschil te maken.
Eva De Bleeker is nu nationaal partijvoorzitster van OpenVLD, Vlaams parlementslid en net verkozen provincie- en gemeenteraadslid (uittredend schepen). Dat is waarschijnlijk iets van het goede teveel. Wil de burgemeester een sterk college dan zal hij Eva echter wel nodig hebben, al denkt hij daar zelf waarschijnlijk anders over.
Een greep uit de voorkeurstemmen van ProHoeilaart
De hoogste stijger in vergelijking met 2018 is zonder twijfel uittredend schepen Pieter Muyldermans die met 930 stemmen zijn werk van zes jaar meer dan beloond ziet. Hij wint er 567 kiezers bij (+265%) en haalt na Tim Vandenput het beste resultaat. Met Timothy Rowies (393) heeft ProHoeilaart met plus 214 stemmen nog een sterke stijger (+219,5%). Nieuw verkozenen zijn Anke Claassen (365), Natascha Pierlé (325) en Lander De Saveur (316).
Maarten Bresseleers (244) en Kenny Verbeeck (258) zijn niet herverkozen.
Een greep uit de voorkeurstemmen van Heel Hoeilaart
Lijstrekker, Patrick Demaerschalk scoort met 654 stemmen zeker niet slecht maar verliest ten opzichte van 2018 toch 77 stemmen (-10,5%). Uitredend gemeenteraadslid, Jo Portois (390), verbetert zijn resultaat met 67 stemmen (+20%). Nieuwkomer, Erwin Gysens (331) haalt een meer dan behoorlijke score. Ouderdomsdeken, Alain Borreman (264), moet het met 135 stemmen minder doen (-34%) en de enige verkozen vrouw bij HeelHoeilaart, Carmen De Rudder (280) kan 94 kiezers meer overtuigen (+50,5%).
Voor U
Met 125 stemmen win je in Hoielaart geen zetel maar toch moeten wij met zijn allen dankbaar zijn dat mensen hun nek willen uitsteken om ene lijst te vormen. Zonder al die initiatiefnemers gaat de democratie immers verloren en dat kan soms snel gaan. Voor U mag dan wel niet succesvol geweest zijn, de lijsttrekker lag wel aan de basis van het niet doorgaan van het vastgoedproject C. Chapeau.
Gemiddelde scores per lijst
Gemiddeld haalt een kandidaat van ProHoeilaart 288 stemmen, iemand van TeamHoeilaart 262 stemmen, iemand van HeelHoeilaart 178 stemmen en een kandidaat van VoorU 29.
Nog enkele weetjes
Van de 21 gemeenteraadsleden zijn er 11 van het vrouwelijk geslacht waarvan er 8 door Team1560 geleverd worden.
De gemeenteraad verwelkomt 9 nieuwkomers. 7 dames en 2 heren.
Conclusie
Tim Vandenput heeft zijn meerderheid kunnen redden maar vertegenwoordigt met zijn ploeg slechts 47,9% van de kiezers. Die 11de zetel is te nipt voor een stabiele beleidsploeg. Het risico dat iemand van kant wisselt of harde eisen stelt, is te groot. Zoals de burgemeester al aangaf, is de logische keuze om er een tweede partij bij te nemen. Maar welke van de twee? De verstandhouding met ProHoeilaart is al enkele jaren ver zoek, tot grote frustratie van schepen Pieter Muyldermans die vaak werd tegengewerkt. Wil ProHoeilaart op die manier nog verder samen besturen? Een moeilijke keuze!
HeelHoeilaart met boegbeeld, Patrick Demaerschalk, is een alternatief. Het is maar de vraag of HeelHoeilaart het aura van Tims erfvijand, CD&V, voldoende van zich kan afleggen. Al zal de minst vragende waarschijnlijk aan het langste eind trekken. We zullen het snel weten. Voor het democratisch gehalte van het bestuur zou het waarschijnlijk beter zijn dat zowel HeelHoeilaart als ProHoeilaart in een ‘sterke’ oppositie blijven.
Voor de Hoeilaartse bevolking is het vooral belangrijk dat er eindelijk een einde komt aan de jarenlange polarisatie. Een gemeentebestuur moet er alles aan doen om op goede voet te staan met de gehele bevolking. Elke dag zien we op tv hoe Trump zijn tegenstander beledigt en ridiculiseert. Liegen en ‘fake news’ zijn de norm als de kiezer het maar gelooft. Voor het veroveren of behouden van de macht is alles veroorloofd. Hoe meer vijandbeelden je kan scheppen, hoe beter. Het is tijd dat we beseffen dat dit de foute manier is om aan beleid te doen en ook het slechtste resultaat levert?
Het eerste wat een beleidsploeg opnieuw moet leren aanvaarden, is kritiek. In een democratie heeft iedereen recht op zijn eigen mening en beleidsmakers moeten ervoor openstaan. Wie kritiek levert is geen vijand maar een volwaardig lid van de gemeenschap.
De overtuiging dat politici de grote specialisten zijn die alles beter weten, die vakman zijn in elk domein, is te belachelijk om waar te zijn. Geen enkele bekwame vrouw of man heeft voldoende kennis en ervaring om alles te weten. Zowel in de meerderheid als in de oppositie zitten kwaliteiten die het beleid in belangrijke mate kunnen verbeteren. Gebruik die rijkdom aan ideeën, creativiteit, inzet en motivatie om een breed gedragen beleid te voeren. Gooi niet iedereen zomaar op het stort, werk samen. De andere kant van de tafel vertegenwoordigt immers de helft van de bevolking.
Koester onze democratie en werk eraan. Het wordt de volgende jaren wereldwijd al moeilijk genoeg.
Beste Tim, steek uw energie de volgende zes jaar vooral in het burgemeester zijn van alle Hoeilanders en omring u in het schepencollege met Hoeilanders die bereid zijn om hard samen en onvoorwaardelijk te werken in het algemeen belang van onze geliefde gemeenschap.
Proficiat met uw resultaat en succes!
Jan Van Assche