GOED NIEUWS
GOED NIEUWS
Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat 80-jarigen van nu “slimmer” zijn dan mensen van dezelfde leeftijd een paar decennia geleden. Of anders gezegd: we blijven langer “slim”. Of nog anders gezegd: de generaties worden “slimmer”. Elk jaar wint een generatie een paar punten op de IQ-schaal. Is dit een doorbraak in het onderzoek naar en de strijd tegen dementie en aanverwante ouderdomsziekten? Het zou mooi en fantastisch zijn. Maar laten we toch niet te hard van stapel lopen. Met de leeftijd gaat ons brein onherroepelijk achteruit.
Waar we eerst slimmer worden gaat het vanaf een bepaalde leeftijd (tussen 50 en 60 jaar ) onherroepelijk neerwaarts. De cognitieve vaardigheden nemen af: m.a.w. de mate waarin iemand kennis en informatie kan verwerven daalt. Daarin spelen uiteraard veel factoren een rol: het geheugen, de taal , het concentratievermogen, het redeneren, het rekenen en ook het lezen en schrijven.
Een voor de hand liggende vraag is dan uiteraard: hoe komt dat? Het zou niets of bijna niets te maken hebben met de genetica (of de evolutieleer). Wellicht spelen verschillende factoren een rol: betere voeding, betere gezondheid, minder infecties, beter onderwijs, kleinere gezinnen en dus meer aandacht per kind; kortom de stijging van de welvaart(het zgn. Flynneffect genoemd naar de betrokken onderzoeker).
Het absoluut nieuwe van de recente Duitse studie ligt in het feit dat het begin en de toename van de veroudering over de generaties heen HETZELFDE is gebleven namelijk ongeveer vanaf 70 jaar . Vanaf dan gaat het bergaf. Op het eerste zicht contradictorisch met de eerste vaststelling (we blijven langer “slim”), maar bij nader toekijken niet. De verklaring dat een 80 jarige van nu intelligenter is dan een 80 jarige van 20 jaar geleden is te danken aan het feit dat hij meer intelligentie opbouwt tot zijn 70. Eens 70 vertrek je dus op heden met een “bonus” om de veroudering in te zetten. Dat zou dan allemaal te danken zijn aan dat Flynneffect. Maar niet enkel dat.
De onderzoekers besteden uiteraard ook veel aandacht aan “ HOE WE DIE 70 jaar later kunnen laten Ingaan”. Dus de “dementie en aanverwante ouderdomsziekten” uitstellen. De resultaten van het recent onderzoek wijzen vooral in de richting van het gebruik van medicatie. Niet de anti-verouderingspillen maar wel cardiovasculaire geneesmiddelen . Bij toediening op voldoende jonge leeftijd van deze geneesmiddelen lijkt er op het eerste zicht een verband te bestaan tussen toediening van deze medicatie en het afremmen van dementie. De studie is evenwel te jong en onvoldoende getest op grote groepen om definitief conclusies te trekken. Er zal nog veel onderzoek nodig zijn om tot een echte wetenschappelijke bevestiging te komen.
Pas dan zullen we weten of we dementie en aanverwante ziekten beter kunnen behandelen. De uitdaging is bovendien groot: door het feit dat we met z’n allen ouder worden is dementie een steeds groter probleem. Er is dus werk aan de winkel voor de wetenschap.
Wat er ook van zij: nu al is bewezen dat we gemiddeld met z’n allen een beetje “slimmer” worden op latere leeftijd. Als het verband met de bloedrukgeneesmiddelen bevestigd wordt is er hoop om dementie af te remmen.
Marcel Baeten
Dit artikel is gebaseerd op een podcast van het radioprogramma “Nieuwe feiten” van Radio 1. De studie waar naar verwezen wordt komt van het gerenommeerd Max Planckinstituut en de universiteit van Berlijn.
