INFLATIE
INFLATIE
Inflatie is een begrip uit de economische wetenschap dat duidt op een veralgemeende prijsstijging. We hebben er lange tijd geen last van gehad. Ze stond jaren op een uitzonderlijk laag peil (0,2 à 0,5 procent) maar nu is de inflatie prominent terug. Op korte tijd zijn we in de eurozone naar 8 à 9 procent gegaan. Op het moment van dit schrijven halen we in België meer dan 9%. Een dergelijke stijging in enkele maanden tijd is bijna historisch. In absolute termen is het evenwel verre van historisch. Vandaag kampt Turkije met een inflatie van 60 (zestig) procent.
De inflatie wordt gemeten aan de hand van een index. In die index zitten producten en diensten die door de FOD Economie worden opgevolgd en op regelmatige tijdstippen (meestal elke maand) worden vastgelegd. De samenstelling van die index zou een getrouw beeld moeten geven van “de kost van het leven”. Daarom worden sommige producten opgenomen en anderen eruit verwijderd. De prijzenindex moet meegaan met de tijd. Alhoewel de prijs in principe het resultaat is van vraag en aanbod spelen in het algemene prijzenniveau andere en meerdere elementen een rol.
De oorlog in Oekraïne(Rusland) bijvoorbeeld. Deze heeft immers tot gevolg dat energie niet langer een louter product is maar ook een strategisch geopolitiek instrument.
Zo ook met het voedsel. De basisgrondstoffen komen door de oorlog niet meer op een normale manier op de wereldmarkten.
Sommige producten zijn kostenelementen voor bedrijven en drijven dus de productiekosten naar omhoog. De producent probeert dit door te schuiven via prijsverhogingen aan de consument. Producenten durven daar ook wel eens misbruik van te maken Ze verhogen hun prijzen ; de consument zal die wel betalen want we leven in een tijd van inflatie. Ook de wisselkoersen tussen valuta spelen een rol. Stel dat de Euro in waarde daalt t.o.v. de US Dollar, dan zullen dollarproducten en -diensten omgerekend in Euro stijgen. Olieproducten zijn daar een klassiek voorbeeld van. M.a.w. , eens de inflatie op dreef is het moeilijk om deze in te dijken. Het wordt dan “een inflatiespook” waar steeds meer ook immateriële en subjectieve elementen een rol spelen. Een algemene prijsstijging geeft bijna altijd aanleiding tot een verarming van de eindverbruiker. U en ik. In België biedt de (gedeeltelijke) koppeling van de lonen aan de index een bepaalde bescherming. Anderzijds zijn de lonen een kostenelement voor de producent die ze dan op zijn beurt probeert door te rekenen aan de consument.
Let wel: een gematigde inflatie is normaal. De monetaire overheden in het westen streven trouwens naar een algemene prijsstijging van 2%. Dat maakt deel uit van wat het beleid zou moeten nastreven: een redelijke economische groei, een evenwichtige arbeidsmarkt, een goede inkomensverdeling, een evenwichtige betalingsbalans en dus ook een redelijke prijsstabiliteit.
Eén van de belangrijke methodes om de inflatie onder controle te houden ligt bij de monetaire overheden .De Europese Centrale Bank vooral. In juni heeft de ECB al beslist tot een verhoging van 0.25 procentpunt. De referentierentevoet stond op -0.50% en gaat in absolute termen naar -0.25%.In absolute termen gaat het dus over een verhoging van 0.25%. Daarom noemt men het ook %punt. Door renteverhogingen en door liquiditeiten te onttrekken aan de markt kan men de inflatie afremmen. Dat zien we nu gebeuren. De renteverhoging op lange termijn is begonnen ( dat vertaalt zich het meest concreet voor ons in de verhoging van de hypotheekrente).
Iedereen had erop gehoopt: corona achter de rug en een flinke herneming van het economisch leven met een mooi groeicijfer zonder al te veel inflatie. De wereld en zijn leiders hebben er anders over beslist.
